2. Nabestaanden van zelfmoord helpen is een liefdevolle maar uiterst delicate intentie.

Allicht heb ik dat proces initieel zelf ook onderschat.
Je houdt van iemand en je wil die helpen.
Waarom zou je anders samen door het leven gaan?

Geen therapeut, geen psycholoog

Maar ik ben geen therapeut. Ook geen psycholoog.
Ik heb in mijn leven met heel veel mensen samengewerkt, in mooie, ook soms trieste, dan weer uitbundige context. Crisissen geleid en successen behaald. Organisaties geleid, mensen getraind engecoacht. En zoveel meer.
Maar dat betekent niet dat ik in de verste verte wist hoe ik iemand met een traumatisch verleden moet helpen.

7 jaar later

Aniana en ik zijn nu 7 jaar samen. Zeven jaar van innige liefde, haar zien vechten met haar trauma tijdens haar schrijfproces en zelf leren wat trauma met een mens doet. Nu kan ik zeggen dat ik ervaringsdeskundige ben, als partner van een nabestaande.  En vanaf vandaag delen wij onze ervaring met jou om jou te helpen anderen te helpen.

Een aantal blogs stonden klaar om gepost te worden. Na eindeloze aanpassingen, verbeteringen, punten en komma’s – want mijn allerliefste echtgenote heeft een vrij sterke drang naar perfectie –
zijn die uiteindelijk, net voor het verschijnen, allemaal op de vuilnisbelt beland.

“Het moet meer persoonlijk zijn,” zei ze. “Je bent te veel aan het coachen. Je moet situaties vertellen die wij hebben meegemaakt. Concreet, daar gaan de mensen iets aan hebben. Niet aan de theorieën, waar jij mee afkomt. Daar hebben ze niets aan.”

Waar moet je rekening mee houden

Waarom vertel ik dit nu allemaal?
Omdat zo’n situatie exact is waar je in terecht zal komen en waar je rekening moet mee houden.

Waarmee moet je dan concreet rekening houden?
Wel, dat er geen eenvoudig antwoord is, geen rechte lijn, maar dat er altijd manieren zijn waarop je de ander kan helpen en daar gaat deze reeks verhalen over.
Maar vooraleer volop aan de slag te gaan, nog even dit.

Mensen die mensen willen helpen

Het zou wel eens kunnen zijn dat velen onder jullie zich herkennen in deze situatie, want wat wij beleven, zal niet zoveel verschillen van wat andere koppels, vrienden, kennissen met elkaar meemaken.
Uiteindelijk gaat het ‘gewoon’ over hoe wij mensen in elkaar steken.
Hoe we met elkaar omgaan, en hoe we elkaar trachten te helpen met al onze kwaliteiten en al onze gebreken.

Waar beginnen we?

Beginnen we bij een aantal anekdotes of proberen we het meer te kaderen?
Ik zal beiden afwisselen. Zo heb jij er concreet wat aan maar heb je ook een bredere kijk hoe alles inmekaar past.

Anderen helpen

Vooreerst is er de intentie om iemand te helpen.
Misschien zijn er wel twee soorten mensen. Degenen die graag krijgen en degenen die liever geven. Geen oordeel over de ene of de andere, ik zou niet eens met zekerheid durven zeggen tot welke groep ik behoor.
Ik weet maar één ding.
Ik wilde helpen en dat wil nog altijd.
Maar dat improviseer je zomaar niet.
Want wat is helpen eigenlijk?
Wanneer help je iemand?
Hoe help je iemand?

Hoe voel jij je wanneer je die hulp aanbiedt?
Voelt het eerder alsof je iemand bent die langskomt en die al evengoed verder kan wandelen als je hulp niet gewenst is, of voel je je iets meer aangesproken?
Je ziet iemand in nood en je wil echt helpen.
Misschien voel je je wel als een redder van een verloren ziel.

Als er een redder is, is er ergens een slachtoffer (*)

Als er een redder is, is er ergens een slachtoffer, niet?
Hoe sta jij tegenover degene die jij wil helpen: is hij wel een slachtoffer of wil hij dat al dan niet zijn?
Ben je misschien de badmeester die een drenkeling tegen wil en dank op het droge tracht te sleuren?
Je wil eigenlijk, met de beste intentie, iemand helpen die een situatie meemaakt waar jij geen ervaring mee hebt.
Laat dat al duidelijk zijn vooraleer we verder gaan.

Helpen doe je eerst met je oren

Als er één ding belangrijk is, dan is het wel dat we de ander niet als een slachtoffer mogen behandelen. Ongetwijfeld is dat juist de rol waar degene die we willen helpen uit wil, en eigenlijk ook uit moet. Al hou ik helemaal niet van het woord: moeten.

Er is ook nog zoiets als: ‘Je kan het paard naar het water brengen maar je kan het niet verplichten te drinken.’
Je kan iemand nooit verplichten jouw hulp te aanvaarden!
Of iets met je welgemeende advies te doen.
Hoe mooi jouw intenties ook mogen zijn.
Het enige, en allerbeste dat je kan doen, is echt luisteren naar de ander.
Wat leeft er diep vanbinnen bij die ander. Dat wil je eerst naar boven laten komen vooraleer zelf het woord te nemen.
Als de blogs zoals ik ze geschreven had niet aankomen bij mijn geliefde, dan zijn ze – met spijt voor mijn gekwetste egootje – gewoon niet goed.
Ik wil helpen, dus heb ik ook eerst geluisterd en de blogs herwerkt.

Je bent geen redder en bovendien is het ook niet jouw verantwoordelijkheid

Waarom het zo belangrijk is duidelijk te stellen dat je uit de reddersrol moet blijven en wie verantwoordelijk is in deze situatie, daar komen we later op terug.
Maar om te beginnen, kan je je best het volgende goed in de oren knopen. (Mijn excuses voor de ietwat brutale uitdrukking, maar sommige zaken moeten we permanent in ons achterhoofd houden.)
Stop met de ander tegen wil en dank op het droge te willen sleuren, want misschien wil die wel gewoon wat verder zwemmen.
En hij of zij is degene die beslist wat er gebeurt, niet jij.

En ja, ik heb het daar, na 7 jaar, soms nog moeilijk mee.
Je denkt soms te weten wat de ander nu nodig heeft en wil dan ook dat de ander doet wat je voorstelt.
Maar zo werkt het niet.
Een mens is maar klaar om iets te veranderen wanneer hij of zij zelf overtuigd is van de noodzaak.

Er zijn uiteraard vele manieren waarop we concreet kunnen helpen, maar het is belangrijk eerst met deze meer algemene stellingen te beginnen. Dezelfde actie zal namelijk zeer verschillende resultaten hebben in functie van hoe we ze aanbrengen.

Samengevat voor vandaag

1. Behandel de andere niet als een slachtoffer. Gedraag je dus ook niet als een redder.

2. Luister naar wat hij of zij nodig heeft. Niets weerhoudt je ervan de eenvoudige vraag te stellen:“Wat kan ik vandaag voor je doen?”

3. Jouw verantwoordelijkheid is je hulp aanbieden en dat met de beste intentie. Het is de ander zijn verantwoordelijkheid daar al dan niet iets mee te doen. Wees dan ook niet kribbig als daar vandaag niet op ingegaan wordt, morgen misschien wel.

Om helemaal eerlijk te zijn, deel ik eerst deze drie stellingen omdat ik daar zelf initieel tegen heb gezondigd. Ook voor mij leek dit elementair en misschien zelfs weinig concreet, maar het effect van al wat je doet wordt hierdoor bepaald.
Wat is jouw belevenis? Wat is jouw ervaring? Laat me die gerust weten, dan bouwen we daar samen op verder.

Morgen

Hoe we verder gaan, mag jij mee bepalen. Ik heb nog wel een schrift vol anekdotes die ik graag deel maar “Help Me Jou Te Helpen” kan enkel werken als ik weet waar jij nood aan hebt.
Niet als redder maar als deelgenoot aan een uitdagend maar wel uiterst motiverend traject.
Ik zal dus ook gewoon de vraag stellen: “Wat kan ik morgen voor jou doen?”

Wil je niets meer missen? Schrijf je dan hier in op onze nieuwsbrief!