Na de zelfmoord van een geliefde, is een boek over rouwverwerking soms je beste vriend.

1 november. De dag waarop we onze geliefde overledenen herdenken.
Alsof we dat op andere dagen van het jaar niet doen.

Sinds mijn vader zelfmoord pleegde in januari in ‘97, heb ik de periode rond Allerheiligen altijd gehaat. Mijn moeder beleefde elke eerste novemberdag alsof haar grote liefde nogmaals uit het leven was gestapt en met het verstrijken van de jaren, zwol haar verdriet alsmaar aan. Allerheiligen betekende in ons gezin altijd opnieuw een beetje doodgaan. En daar kon ik dan zó kwaad om worden.

Kwaad omdat ik vond dat ze niet in zak en as hoefde te zitten omdat het toevallig 1 november was. Waarom die dag wel huilen en een paar dagen eerder of later niet, of minder? Waarom kon de eerste november niet eens een leuke dag zijn? Een vrije dag waarop zovelen zorgeloos genieten van hun dagje zonder werk. Waarom kon dat bij ons niet zo zijn? Konden we niet gewoon eens zitten lachen aan tafel, bij het verplichte stuk taart, in plaats van onze harten te laten besmeuren met het verleden? 

Verdriet komt echter wanneer het komt.

Dat weet ik nu. Sinds ik mijn eigen doodgezwegen, diep verstopt en onverwerkt verdriet als een wild uitgebroken beest heb voelen rammen in elk orgaan van mijn lijf wanneer ik het eindelijk aandurfde, om na twintig jaar ontkenning, mijn verdriet in de ogen te kijken. Wanneer ik het eindelijk aandurfde om twintig jaar na de feiten te rouwen.

Twintig jaar lang heb ik mijn verdriet verstopt. Ik sprak er nooit over. Niet met mijn moeder, voor wie ik mannelijke kracht in huis wilde zijn. Niet met mijn vijf jaar jongere zus, voor wie ik onbewust de vaderrol op mijn schouders nam. Ik verdroeg het simpelweg niet dat zoiets tragisch hen was overkomen. En dus zweeg ik. In alle talen. Over wat gebeurd was. Over papa. Over mijn eigen gevoel diep binnenin. Ik zweeg en ging door met mijn leven. Om hen allebei te ontlasten van hetgeen al zo zwaar was om te dragen. Ik sloot een pact met mezelf: ik zou voortaan de sterke zijn binnen het gezin, ik zou zorgen voor mijn moeder en zus, ik zou de taak op mij nemen die mijn vader had moeten doen. 

Maar verdriet vindt altijd een uitweg.

Wat je niet wil zien, wat je alsmaar blijft wegduwen, stuwt zich sowieso op een dag naar buiten. Door angstaanvallen, door extreme stress, door burn-out, door ziekte, door plots alle energie voelen wegsijpelen, door plots heel emotioneel of chagrijnig of gefrustreerd te worden op alles en nog wat. Onverwerkt verdriet, of trauma, heeft zovele gezichten. We moeten enkel durven erkennen dat alle negatieve emoties die we ervaren een signaal zijn, een teken dat we ermee aan de slag moeten als we onszelf in balans willen krijgen. 

Onverwerkt verdriet, of trauma, heeft zovele gezichten. We moeten enkel durven erkennen dat alle negatieve emoties die we ervaren een signaal zijn. Click To Tweet

Wat als rouwen na een zelfmoord pas begint na twintig jaar zwijgen?

Kan je dan überhaupt nog bij iemand terecht met je innerlijke proces?
Kan je je vrienden plots vertellen hoe zwart het er in je hoofd uitziet?
Kan je de wereld om je heen plots belasten met een ‘andere jij’?
Ik kon het niet. En bij de weinigen waarbij ik het zo graag wilde, bleef de deur gesloten.

Ik probeerde het wel. Ik gaf aan dat ik mijn autobiografie aan het schrijven was, daardoor elke minuut van elke dag geconfronteerd werd met de waaier aan emoties die boven water kwamen drijven, daardoor de rouwverwerking moest doormaken die ik twintig jaar had uitgesteld, omdat er simpelweg geen boek kon gebaard worden als ik niet eerst mijn verleden verwerkte.

Maar ik kon buitenstaanders niet uitleggen waar die gitzwarte rouw vandaan kwam; ik kon hen niet duidelijk maken dat een uitgesteld rouwproces zoveel moeizamer verloopt dan onmiddellijke, begeleide rouw; ik kon toen zelfs nog altijd het woord ‘zelfmoord’ niet in de mond nemen… laat staan uitleggen hoe zoiets allesoverheersend aanvoelt.

Mijn man, mijn godsgeschenk.

Enkel mijn man heeft gezien wat zo’n rouwproces met een mens doet, enkel hij heeft elke traan van mijn wangen gedept, elke schreeuw tot bedaren gebracht met liefde, elke woede-uitbarsting tegen mijn verleden laten weergalmen omdat hij wist dat het uiten van alles wat er in me zat noodzakelijk was om bevrijd te kunnen worden van dat trauma.

Maar wat als we als nabestaande ook onze partner willen ontlasten?

Waar vinden we dan troost?
Kracht?
Woorden waarin we ons begrepen voelen?

Zelf ging ik bewust op zoek naar echte verhalen van echte mensen.

In 2010, zestien jaar na de feiten, kreeg mijn moeder de ziekte van Alzheimer. Mijn gevecht tegen mijn leven was woest, omdat ik maar niet kon accepteren dat ik voor een tweede keer in mijn leven een ouder op een tragische manier stond te verliezen. Mijn moeders ziekte ontmaskerde toen pas mijn totaal onverwerkte trauma van mijn vaders dood waardoor haar verval dubbel zo hard bij me binnenkwam en ik ook over deze levensfase met niemand in mijn omgeving kon praten. Ik was toen 35 jaar oud, en niemand in mijn omgeving maakte zoiets mee. Hoe konden zij mijn pijn begrijpen? Hoe kon ik mijn innerlijke toestand met hen delen?

Omdat ik ergens een uitweg moest vinden, ergens met mijn gevoel naartoe moest, heb ik toen de kracht van heling in echte verhalen ontdekt. Verhalen van echte mensen, van lotgenoten, die me lieten weten dat ik niet alleen was. Verhalen die me een kijk in de ziel van een andere mens schenken en die me via hun woorden laten inzien dat wat ik voel normaal is. Zo’n verhalen waren en zijn nog altijd een zalving voor mijn ziel.

Het begrip dat ik niet vond schenk ik jou!

Wil jij ook herkend en erkend worden voor wat je binnenin voelt?
Wil je zien dat de waaier aan emoties als woede, schuld, verdriet… ook bij een ander aanwezig zijn?
Wil je begrip vinden in een echt gebeurd verhaal van een ander?
Daarom schrijf ik!

Daarom heb ik mijn persoonlijk verhaal in een boek neergepend.
Om jou te inspireren tot positieve verandering in je eigen leven.
Omdat ik na de rouwverwerking weer mezelf geworden ben.
De vitale vrouw met zin in het leven.
En dat ook jou toewens!

Rouwverwerking? Dan is een boek vaak je beste vriend.

Het Einde Is Nu beschrijft niet enkel het einde van mijn angst voor een tweede traumatisch verlies – dat van mijn moeder aan de ziekte van Alzheimer – maar luidde voor mij het einde in van de jarenlange ontkenning van mijn trauma na mijn vaders zelfmoord.

Weet je even niet meer met wie je je innerlijk gevoelsleven kan delen?
Keer dan in stilte in jezelf en vind kracht in de woorden van iemand die weet wat jij voelt!

Mijn debuut is verkrijgbaar in elke boekhandel in België en Nederland en via verschillende webshops.